ภาษาไทยกลาง: มักกะสัน

ชื่อแขวง "มักกะสัน" ในเขตพญาไท ชวนให้สงสัยมานาน ว่ามีความหมายว่าอะไรกันแน่ ถามๆ กัน ก็มีบางคนอำกันเล่นๆ ว่า มีตามักกับตาสันเป็นเพื่อนกัน ฯลฯ เป็นเรื่องเป็นราว แต่ก็จบด้วย "ล้อเล่นนะ" สรุปว่ายังเป็นปริศนาตลอดมา

จนวันนึง ผมได้รู้จักกับพระเจ้า ..เฮ่ย ไม่ใช่ (ดูโฆษณาบ่อยไปมั้ง) จนได้มาพบหนังสือ "อภิธานศัพท์ คำไทยที่มีต้นเค้ามาจากภาษาต่างประเทศ" ของกรมศิลปากร กล่าวอ้างคำจำกัดความตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๒๕ ว่า "เป็นชื่อชนชาติชาวอินโดนีเซียในมะกัสซาร์ตอนใต้ของเกาะเซลีเบส" ส่วนฉบับ พ.ศ.๒๕๔๒ ได้ขยายคำจำกัดความอีกว่า

มักกะสัน น. ชื่อชนชาติชาวอินโดนีเซียในมะกัสซาร์ตอนใต้ของเกาะเซลีเบส, โดยปริยายหมายความว่า มีรูปร่างใหญ่โต ดุร้าย น่าเกลียดน่ากลัว เช่น รูปร่างอย่างกับยักษ์มักกะสัน.

หนังสือสาธยายต่อไปว่า..

"..มะกัสซาร์ เป็นเมืองท่าสำคัญ มีชื่อตามภาษาอินโดนีเซียว่า สุลาเวสี ต่อมา พ.ศ. ๒๕๑๖ ได้เปลี่ยนชื่อเป็น "อูจุงปันดัง" พวกมักกะสันส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม เดิมอยู่ในปกครองของโปรตุเกส ต่อมาเมื่อพวกฮอลันดาเข้ามามีอำนาจทางตะวันออก มะกัสซาร์จึงตกอยู่ในครอบครองของฮอลันดา ตลอดระยะเวลาที่อินโดนีเซียเป็นอาณานิคมด้วย"

พวกแขกมักกะสันมีรูปร่างใหญ่โต นิสัยกล้าหาญ ดุร้าย มักเหน็บกริชเป็นอาวุธ บางทีก็ใช้หอกซัดกับลูกดอกอาบยาพิษ พวกเขามีความเชื่ออยู่ข้อหนึ่งว่า คนทั้งหมดที่เขาฆ่าตายในโลกนี้ จะไปเป็นทาสรับใช้เขาในโลกหน้า จึงทำให้มีนิสัยดุร้าย และถือว่าการไม่ยอมแพ้นับเป็นเกียรติยศสูงสุด

ในแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช พวกฮอลันดาทำสงครามชนะพวกมักกะสัน โอรสของเจ้าเมืองพร้อมสมัครพรรคพวกจึงเสด็จหนีเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารสมเด็จพระนารายณ์ พระองค์ทรงให้การต้อนรับเป็นอย่างดี พร้อมพระราชทานที่ดินให้ปลูกบ้านเรือน ซึ่งต่อมาเรียกกันว่า "หมู่บ้านมักกะสัน" อยู่ทางฝั่งตะวันตกของคลองตะเคียน อีกด้านหนึ่งติดกับแม่น้ำเจ้าพระยา และอยู่ติดกับหมู่บ้านมลายูที่ได้เข้ามาอาศัยอยู่ก่อนแล้ว

แต่หลังจากนั้นประมาณ ๕ ปี เจ้าชายแห่งมักกะสันก็ได้ก่อกบฏ วางแผนลอบปลงพระชนม์ เนื่องจากไม่พอใจที่ทรงให้อำนาจแก่ฟอลคอนและโปรดพวกคริสต์มากเกินไป แต่แผนถูกเปิดโปงจึงถูกจับได้ สมเด็จพระนารายณ์ทรงอภัยโทษให้ แต่ก็ไม่ทำให้เจ้าชายแห่งมักกะสันล้มเลิกความตั้งใจ กลับวางแผนรัดกุมยิ่งขึ้น รวบรวมสมัครพรรคพวกมากกว่าเดิม แต่ความก็ล่วงรู้ถึงเจ้าพระยาวิชเยนทร์ (คอนสแตนติน ฟอลคอน) อีก จึงได้ซ้อนแผนจับกุม แต่ขณะที่กำลังล้อมจับและจะประกาศขอจับกุมนั้น พวกมักกะสันกลับชักกริชออกไล่ฆ่าฟันทหารต่างชาติและขุนนางไทยตายเกลื่อนกลาด ทำให้การปราบกบฏต้องยืดเยื้อไปอีกเป็นเดือน จนในที่สุดก็จับพวกกบฏและฆ่าตายได้ทั้งหมด รวมทั้งเจ้าชายมักกะสันด้วย ส่วนโอรส ๒ องค์ของเจ้าชายมักกะสัน ถูกจับตัวส่งไปละโว้ ซึ่งต่อมาบาทหลวงตาชาร์ดได้พาไปอยู่ฝรั่งเศส และเข้ารับราชการอยู่ในกองทัพเรือ

ความดุร้ายของชาวมักกะสัน เป็นที่ฝังใจชาวต่างชาติมาก ถึงขนาดต้องกำชับให้ระวังมิให้โอรสเจ้าชายมักกะสันได้เข้าใกล้พระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๔ และเกิดเป็นคำเปรียบเปรยว่า "ดุร้ายเหี้ยมโหดเหมือนยักษ์มักกะสัน"

ทั้งหมดเป็นเรื่องในอดีต ปัจจุบันนี้ พวกแขกมักกะสันก็ยังสืบเชื้อสายตั้งบ้านเรือนอยู่ ณ บริเวณแขวงมักกะสัน ด้วยความสงบสุขภายใต้ประบรมโพธิสมภาร และปัจจุบันทุกคนล้วนเป็นคนไทยโดยสมบูรณ์แล้ว

ที่มา: สมศรี เอี่ยมธรรม. "มักกะสัน." อภิธานศัพท์ คำไทยที่มีต้นเค้าจากภาษาต่างประเทศ. กรมศิลปากร. พ.ศ. ๒๕๔๕.

ความคิดเห็น

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

ภาษาใต้ : คำสรรพนามที่รู้จัก..

รวมมิตร: สัตว์จตุบาท

ภาษาใต้: หมัน...